Onze interventies

DIOGENES biedt een algemene psychosociale begeleiding op maat aan, met als doel de sociale integratie van daklozen te bevorderen, hen toegang tot rechten te verlenen en de sociale banden te herstellen. De straathoekwerkers kunnen dankzij hun vorming omgaan met de meest complexe situaties. Dus ook als iemand die het zwaar te verduren heeft, alle hulp en verzorging weigert.

In het kader van de trajectbegeleiding die wij nastreven, wordt rekening gehouden met uiteenlopende problemen, zoals bijvoorbeeld verslavingen, geestelijke gezondheid of ernstige neurologische stoornissen.

Wij wijzen de weg naar aangepaste structuren op het vlak van gezondheidszorg, geestelijke gezondheid, juridische en administratieve opvolging. Wij vormen ook een efficiënte tussenschakel om de stap te zetten naar de hulpdiensten van de daklozensector: OCMW’s, noodopvang, onthaaltehuizen, dagcentra, diensten voor thuisbegeleiding, ...

Dankzij hun ervaring en vorming kunnen onze medewerkers een brede waaier van tussenkomsten verrichten: iemands behoeften herkennen, hem of haar (opnieuw) motiveren, zijn of haar integratietraject uittekenen en een woonst helpen zoeken.

Na verloop van tijd worden de straathoekwerkers voor de betrokken daklozen referentiepersonen, die een algemeen beeld hebben van ieders specifieke problemen en levenswandel. Op die manier kunnen zij een onmisbare rol spelen als bemiddelaar bij de instellingen, opnieuw toegang tot rechten verlenen en verhinderen dat men terug op straat belandt.

Voorts verschaffen wij de maatschappij meer inzicht in het leven op straat en formuleren wij voorstellen tot aanpassing van beleidslijnen, institutionele systemen en praktijken.

DIOGENES is een vzw die door de Gemeenschappelijke gemeenschapscommissie van het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest wordt erkend als straathoekwerkdienst voor begeleiding van mensen die gewoonlijk op straat leven.

Werkterrein

DIOGENES gaat naar de straatbewoners toe. Wij ontvangen niemand op kantoor en houden er geen permanenties. Ons werkterrein is het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest. Maar het gebeurt ook dat we verder uitzwermen, wanneer we in gevangenissen, ziekenhuizen en andere hulpdiensten buiten Brussel komen.

Naast de plaatsen waar we dagelijks aanwezig zijn (de Vijfhoek, de voornaamste metrostations, de drie grote treinstations, de voetgangerszone van het stadscentrum, ...), zijn er nog andere locaties, meer buiten het centrum, waar we gericht optreden, of als derden (buurtbewoners, handelaars, voorbijgangers, ...) ons problemen melden.

Wij ontmoeten de mensen zowel op privéterrein (bijvoorbeeld een woning) als in publieke (straten, pleinen, parken, ...) of semipublieke ruimten (dit zijn privéruimten die uitdrukkelijk worden opengesteld voor het publiek, zoals trein- en metrostations, cafés, ...). Wij werken geregeld op uiteenlopende plekken als kraakpanden, kerken, hallen van gebouwen, wachtzalen van diensten, enz.

Wij palmen deze ruimten niet in, maar werken samen met al wie we er tegenkomen: schoonmaakpersoneel, toiletdames, veiligheidsagenten, handelaars, cafébazen, priesters, psychologische, medische en sociale hulpverleners, ... Wij vervullen een onmisbare bemiddelende, informerende en ondersteunende rol, met de bedoeling sociale banden te smeden in een geest van solidariteit en om het vreedzaam samenleven te bevorderen.

Wij zien onszelf als ‘bezoekers’ of ‘gasten’ van de mensen die we begeleiden. Wij maken er een erezaak van om in de omgeving waar zij leven, op een respectvolle manier met hen om te gaan.

Wij letten speciaal op de verplichtingen die deze rol meebrengt wanneer we naar plaatsen trekken die onder bijzondere regels vallen, zoals bepaalde kraakpanden of hulpdiensten.

De kraakpanden die we binnenstappen, kunnen vrij goed ingericht en min of meer comfortabel zijn, maar ook uiterst rudimentair. Dan is het voor ons altijd belangrijk om de leefregels in acht te nemen en de bewoners te respecteren.

De sociale diensten waarmee we samenwerken en waar we naartoe gaan, zijn erg divers. Dat kunnen bijvoorbeeld ziekenhuizen zijn, medische centra, dagcentra, huisvestingscentra, OCMW’s, centra voor geestelijke gezondheidszorg, enz. Wij stellen ons niet in de plaats van de collega’s die we daar tegenkomen, maar trachten, met respect voor eenieder, banden te smeden tussen de daklozen en de professionele hulpverleners. Wanneer het nodig blijkt, pleiten we voor aangepaste werkmethoden of voorzieningen, om de toegangsdrempel van de dienst in kwestie te verlagen voor de mensen die we ondersteunen.

Wanneer we naar een dienst trekken, past dat meestal in de fysieke begeleiding van iemand die we helpen. Soms doen we dat echter ook om kennis te maken met nieuwe daklozen of om contact te houden met iemand die tijdelijk niet op straat leeft. In beide gevallen letten we erop dat we beschikbaar blijven om de mensen verder te begeleiden.

Types van tussenkomsten

• Psychosociale begeleiding
  Daklozen erkennen, « doen bestaan » en « zich laten uitdrukken ». Deze belangrijke taak neemt het merendeel van onze tijd in beslag. Bedoeling is de basis te leggen voor een duurzame begeleiding op lange termijn. Sleutelwoorden: contact leggen, de situatie inschatten, actief luisteren en ondersteunen, informeren, opwaarderen, confronteren, positieve woorden versterken, reflecteren, vaardigheden versterken, (opnieuw) motiveren, de evolutie volgen, ...
• Begeleiden naar de diensten
  Zich samen met een straatbewoner naar een organisatie of instelling begeven. De rechterhand van de persoon zijn en hem steunen in zijn contacten met de dienst. De fysieke begeleiding neemt weliswaar veel tijd in beslag, maar is een cruciaal aspect van onze opdracht. Wij besteden heel wat tijd aan de voorbereiding hiervan, zodat het beoogde resultaat aansluit bij de persoonlijkheid van de dakloze, bij zijn keuzes en zijn ritme. Sleutelwoorden: samenzijn, ondersteunen, de ‘vertaler’ van de persoon zijn, bemiddelen, informeren, uitleggen, beslissingen en ontwikkelingen volgen, een band smeden, ...
• Doorverwijzen
  Banden smeden en « een brug slaan » met de samenleving en haar hulpmiddelen. Wij gebruiken onze kennis van de psychomedische en -sociale sector om de juiste informatie te verstrekken en als tussenschakel op te treden. Om het best mogelijke klimaat te scheppen, onderhouden wij goede contacten met zowel de straatbewoners als de diensten waarnaar wij hen doorverwijzen. Die doorverwijzingen vergen veel tijd. Hoe beter de straathoekwerker geïntegreerd is in de sociale diensten en instellingen van Brussel, hoe vlotter hij de straatbewoner met wie hij werkt, de weg kan wijzen.
• Bezoek brengen, voor stabiliteit zorgen en verhinderen dat men terug op straat belandt
  Zodra de straatbewoner een woning of een plaats in een instelling (ziekenhuis, rusthuis, ...) heeft gevonden, gaan wij geregeld bij hem langs. Deze steun is enorm belangrijk bij zowel de overgang naar de nieuwe situatie als wanneer de verandering vaste vorm krijgt.
• Zorgoverleg
  Overlegbijeenkomsten tussen de straatbewoner en het netwerk organiseren en/of eraan deelnemen, met de bedoeling meer samenhang te brengen in de hulp- en zorgverlening. Dit overleg is belangrijk vanuit het oogpunt van zowel de tijd die men erin steekt als de interesse die men voor de straatbewoner toont. Wij begeleiden de betrokkene bij de voorbereiding en tijdens het eigenlijke overleg (waarbij we vertaler zijn, hem steunen bij het uiten van zijn mening en gevoelens, ...), wat hoogst belangrijk is omdat deze bijeenkomsten ons publiek wel eens kunnen ‘overweldigen’.
• Helpen en verzorgen
  Wij verkiezen antwoorden op hulvragen te zoeken binnen het netwerk. In noodsituaties (spoedhulp, ...) kan het evenwel gebeuren dat we straatbewoners onmiddellijk moeten helpen of verzorgen. We doen er echter alles aan om dat binnen de perken te houden!